Toepen

Zo Speel Je Het Kaartspel Toepen

Je wilt het kaartspel Toepen spelen maar je weet niet (meer) hoe? Dan ben je op het juiste adres! Hier vind je een beknopte en heldere uitleg om snel aan de slag te kunnen.

Toepen wordt voornamelijk met 4 spelers gespeeld, maar je kunt het met 2 tot 8 spelers spelen. Een potje duurt meestal tussen de 45 en 90 minuten.

Voor wie bekend is met Toepen en wat variatie zoekt, zijn er leuke extra regels ter afsluiting. Als je daarna nog vragen hebt, stel ze in het commentaar hieronder of kijk op zospeelje.nl.

Laten we beginnen!

Eigenschappen van het kaartspel Toepen

• aantal spelers: 2 tot 8 spelers
• aanbevolen aantal spelers: 4 spelers
• genre: slagen, bluffen, strategie, kans, speler versus speler
• materiaal: 1 set Piketkaarten (7 t/m Aas)
• gemiddelde speeltijd 0:45-1:30u (afhankelijk van het gekozen maximum punten)
• leeftijdsindicatie: 10+
• complexiteit: 6/10

Wat Is Het Doel Van Toepen?

Hoe win je Toepen en wanneer eindigt het spel?

Gebruikelijk speel je tot 15 punten, ook wel een ‘boompje’ genoemd; elke speler die dat puntenaantal haalt heeft verloren. Je blijft spelen tot de winnaar als enige overblijft. Je wint zodra je als enige nog niet

Toepen speel je in rondes en elke ronde bestaat uit vier slagen. Alleen de laatste slag van de ronde bepaalt wie er punten krijgt en wie niet. Ieder die 15 of meer punten heeft behaald aan het einde van een ronde ligt eruit en speelt niet meer mee.

Je probeert dus steeds de laatste slag van een ronde te winnen zodat jij de minste punten krijgt. In Toepen blijf je rondes spelen tot je eruit ligt of tot je als laatste over blijft.

Wat Heb Je Nodig Om Het Kaartspel Toepen Te Kunnen Spelen?

Voordat je kunt beginnen heb je het één en ander nodig.

Materiaal

Je speelt Toepen met de 32 Piketkaarten. Met Piketkaarten bedoelen we de kaarten met de vier families van de 7, 8, 9, 10, Boer, Dame, Heer en Aas. Neem een standaard stok van 54 speelkaarten en verwijder alle 2 t/m 6 kaarten en de Jokers.

Gebruik papier en potlood of pen om na iedere ronde de totaalscore van elke speler te noteren.

Voorbereiding

• Schud de stapel van 32 Piketkaarten.
• Deel iedere speler 4 kaarten blindelings. Zodra het de resterende kaarten zijn weggelegd mogen de spelers pas hun kaarten zien. Iedere speler houdt die 4 kaarten in handen.
• Iedere speler mag de kaarten in hand niet willekeurig laten zien of aankondigen.
• Kies het maximaal aantal punten die je mag halen voordat je verliest. Dit is belangrijk om dit vooraf te bepalen omdat het je speelstijl kan sturen. Gebruikelijk is 15 punten. Maar 10, 20 of zelfs 30 punten is ook mogelijk.
• Bepaal voor je begint samen of jullie met extra regels spelen. Je leest hier meer over in ‘Extra Regels‘ na Spelverloop.

Spelverloop

Voordat we beginnen met spelen is het goed om te weten hoe de punten worden gescoord. ‘Toepen’ is in feite wedden op slagen die je gaat spelen met een inzet van punten. Je probeert de andere spelers zoveel mogelijk punten te geven. Na het doornemen van de puntenverdeling beginnen we aan de structuur van het spel.

Hoe Worden Punten Verdeeld?

Iedere speler mag op elk moment in de ronde ‘Toepen’. Dit doe je door op de tafel te kloppen of door te zeggen dat je Toept. Door te Toepen geef je aan dat jij denkt dat jij de laatste slag kan winnen. Alleen door de laatste slag van een ronde te winnen kun je voorkomen dat jouw punten oplopen.

Als aan het einde van een ronde niemand heeft getoept, dan krijgt de winnaar 0 punten en de overige spelers ieder 1 punt. 

Zodra er wel iemand Toept, gaan de andere spelers omstebeurt een keuze maken; meegaan (ook wel ‘kijken’ genoemd), passen of overtoepen. 

• Meegaan: Als je de Toep start of meegaat én je wint de laatste slag, dan krijg je 0 punten. De verliezers krijgen ieder 2 punten. Meegaan doe je doorgaans als je denkt dat je een redelijke kans hebt om de laatste slag te winnen.
• Passen: Als je ervoor kiest om te passen, dan blijf je meespelen en krijg je 1 punt aan het einde van de ronde, ongeacht of je de ronde wint of verliest. Passen doe je doorgaans als je denkt dat je niet de laatste slag kan winnen.
• Overtoepen: Als je de Toep gaat overtoepen, dan verhoog je de inzet met 1 punt. Hierna gaan opnieuw alle andere spelers die niet gepast hebben omstebeurt een keuze maken; meegaan, passen of overtoepen. (Let op: Je kan niet jezelf overtoepen.) Dit doe je doorgaans als je er zeker van bent dat jij de laatste slag kan winnen. De keuzes zijn hetzelfde als voorheen:
  • Meegaan: Als je meegaat en wint, krijg je 0 punten, maar als je verliest krijg je niet 2 maar 3 punten. 
  • Passen: Als je nu kiest op te passen, krijg je niet 1 maar 2 punten aan het einde van de ronde, of je nu wint of verliest.
  • Overtoepen: Als je overtoept herhaal je de stappen weer en verhoog je nogmaals de inzet met 1 punt:
    • Meegaan: winnaar krijgt 0 punten, verliezers krijgen ieder 4 punten
    • Passen: je krijgt 3 punten
    • Overtoepen: herhaal bovenstaande stappen en verhoog wederom de inzet met 1
      • etc.

Op het moment dat je puntenaantal dichter bij het maximum komt, worden je opties beperkt.

Zodra je jezelf zou uitschakelen door te passen mag je in feite niet meer passen of overtoepen; je kan vanaf dan alleen meegaan. Je speelt dan voor ‘dood’ omdat je alleen door te winnen de ronde kan overleven.

• Je mag alleen overtoepen als je daarmee bij het verliezen van de ronde niet boven het maximum aantal punten zou uitkomen. Bijvoorbeeld iemand die 11 punten van de maximaal 15 punten heeft kan alleen overtoepen totdat de inzet 4 punten bereikt.
• Je mag alleen passen als je daarmee onder het maximum van 15 punten blijft. Bijvoorbeeld iemand met 11 punten mag passen als dat maximaal 3 punten oplevert.
• Je mag altijd meegaan, ook al zou je bij verlies boven de 15 punten uitkomen. Dit kan gebeuren als andere spelers overtoepen en jij meegaat.

Nu je begrijpt hoe de punten worden uitgedeeld is het tijd om het spel te beginnen.

Toepen Speel Je In Ronden En Slagen

Het spel wordt gespeeld in rondes die ieder bestaan uit 4 slagen. Je blijft rondes spelen tot er een winnaar is. 

Elke speler begint met 4 kaarten in hand. Pas zodra de deler klaar is met kaarten uitdelen mag ieder de kaarten in hand bekijken. De eerste speler die uitkomt in de eerste slag is de speler na de deler van de kaarten (met de klok mee). Na elke slag schuiven de rollen van ‘deler’ en ‘eerste speler’ ieder door naar de eerstvolgende speler met de klok mee.

De eerste speler komt uit door een kaart uit de hand voor zich open op tafel te leggen. De familie van die kaart moet vervolgens met de klok mee gevolgd worden door de andere spelers; zij leggen om de beurt ook één kaart van die gevraagde familie af. Wie dit niet kan, moet één andere kaart uit de hand kiezen en die afleggen. 

De volgorde van de waarde van de kaarten is anders dan je wellicht gewend bent. De plaatjes (oftewel de Aas, Heer, Vrouw en Boer) zijn het minst waard. De hoogste kaart is de 10, gevolgd door 9, 8 en 7, dan de Aas, Heer, Vrouw en de laagste kaart is de Boer. 

Volgorde van waarde van hoog naar laag

10 (hoogst)

9

8

7

Aas

Heer

Vrouw

Boer (laagst)

Zodra iedere speler 1 kaart heeft afgelegd is de slag beëindigd. De open kaarten blijven op tafel liggen. De winnaar van de slag is degene die de hoogste kaart van de gevraagde familie heeft afgelegd. De winnaar start de volgende slag. 

Nadat de vier slagen zijn gespeeld, worden punten uitgedeeld op basis van wie de laatste slag verloren hebben en of er getoept is. Indien er twee of meer spelers overgebleven zijn volgt er een nieuwe ronde.

Dit waren de basisregels waarmee je kan beginnen met Toepen.

NB: In het kaartspel Toepen moet je kleur bekennen. Dat betekent dat je alleen een slag wint als je de hoogste kaart hebt afgelegd van dezelfde familie als die van de eerste afgelegde kaart in die slag. Zodra jij uitkomt met een 10, dan is de slag dus gegarandeerd voor jou. Het is zelfs mogelijk om met een Boer te winnen als niemand die familie meer heeft.

Extra Regels

Er zijn veel extra regels die kunnen worden toegevoegd aan het spel Toepen, waarvan enkelen erg populair zijn. Het is verstandig om van tevoren met elkaar af te stemmen welke extra regels er gelden.

Extra Regel: Blind Toepen (Blind Kloppen)

De speler met de meeste punten mag, voordat iemand de kaarten in de hand heeft gezien, ervoor kiezen om blind te toepen. Geef dit aan door te zeggen dat je blind toept. De andere spelers geven aan of ze passen of meegaan. Een blinde toep verliezen is doorgaans 3 punten.

De speler die de blinde toep heeft aangekondigd begint de slag en mag de kaarten in hand zien. De spelers die meegaan mogen de kaarten in hand zien. De spelers die passen mogen de kaarten in hand niet zien en moeten dus blind kaarten kiezen die ze open afleggen. Zij krijgen aan het einde van de ronde 1 punt.

Je kan niet Blind Toepen als iemand ‘Op Pelt Staat’. Zie extra regel: ‘Op Pelt Staan’.

Extra Regel: Witte Was / Vuile Was

Nadat de kaarten zijn uitgedeeld aan het begin van een slag en ieder de kaarten in hand heeft bekeken, en voordat iemand is begonnen met de slag, kun je jouw 4 kaarten blind afleggen op tafel en ‘Witte Was’ of ‘Vuile Was’ aankondigen. 

Hiermee beweer je dat jouw hand alleen slechte kaarten bevat. 

• Een Witte Was is een hand met elke combinatie van 4 plaatjes (Aas, Heer, Vrouw of Boer).
• Een Vuile Was is een hand met elke combinatie van 3 plaatjes (Aas, Heer, Vrouw of Boer) en eenmaal een ‘7’.

Iedere andere speler kiest vervolgens om de ‘was’ te controleren of niet.

• Zodra niemand de was controleert, worden de vier kaarten blind weggelegd op een aflegstapel en mag die speler 4 nieuwe kaarten trekken.
• Zodra iemand de was controleert en het blijkt inderdaad een ‘Witte Was’ of ‘Vuile Was’ te zijn, dan mag de was vervangen worden door 4 nieuwe kaarten te trekken en krijgt degene die de was controleerde direct een extra punt. Leg de kaarten van de was weg op een aflegstapel.
• Zodra iemand de was controleert en het blijkt géén ‘Witte Was’ of ‘Vuile Was’ te zijn, dan krijgt diegene de kaarten van de was terug en direct een extra punt. Daarbij moet diegene ook met open hand spelen gedurende de slag.

Zolang er minstens 4 kaarten in de stapel zijn mag iedere speler omstebeurt (met de klok mee) proberen zijn hand ‘schoon te wassen’ op deze manier.

De Was-regel is te combineren met Blind Toepen.

Vermijd de Was-regel bij 5 of meer spelers.

Extra Regel: Op Pelt Staan (Armoede/Op De Tocht Staan)

Zodra je nog maar 1 punt onder het maximum aantal zit, kondig je aan dat je ‘op Pelt staat’ (ook wel ‘Armoede’ of ‘Op de tocht staan’ genoemd). Dit betekent dat je de volgende ronde niet meer de keuze hebt om te passen, te toepen of te overtoepen; je moet dus altijd meegaan. 

Iedere andere speler geeft vervolgens aan of ze voor Pelt gaan. Je speelt dan direct voor 2 punten ipv 1 (alsof er getoept is). Ieder die niet voor Pelt gaat krijgt aan het einde van de ronde 1 punt. Alleen door de ronde te winnen blijf je in het spel. Je staat in dat geval de volgende ronde weer ‘voor Pelt’.

Extra Regel: Toep / Kans Op toep

• Toep: Zodra je een slag begint met een combinatie van 4 kaarten met dezelfde waarden (bv vier Vrouwen, of vier 9-kaarten) dan kondig je die aan als ‘Toep’, laat je de kaarten zien en win je direct de ronde.
• Bijna Toep: Zodra je een slag begint met een combinatie van 3 kaarten met dezelfde waarden (bv drie Vrouwen, of drie 9-kaarten) dan kondig je die aan als ‘Kans Op Toep’, maar laat je de kaarten nog niet zien. Je mag eenmaal de bovenste kaart bekijken van de stapel. Indien het dezelfde waarde is als de andere 3 van de combinatie, dan laat je de kaarten zien en win je de ronde. Indien het niet dezelfde waarde heeft, speel je door. Als achteraf blijkt dat je gelogen had over je ‘Kans Op Toep’ dan word je gediskwalificeerd.

Bij meer spelers met een ‘Bijna Toep’ of ‘Toep’ wint de hoogste waarde. De verliezers krijgen direct ieder 3 punten.

Extra Regel: Anti-lijntoepen

‘Lijntoepen’ is een speelstijl die niet populair is. Het houdt in dat de speler altijd past tenzij er zeer goede kaarten op hand zijn. 

Om het lijntoepen te ontmoedigen kan je één van deze regels aanhouden:

• Je mag maximaal twee keer achter elkaar passen op een toep. De volgende toep moet je dan meegaan. Of:
• De derde keer dat er wordt gepast op de eerste toep van een slag ontvangt die speler een extra punt. Dit geldt niet als iemand ‘Op Pelt Staat’.

Dit waren de voornaamste extra regels van de velen die in de omloop zijn. Experimenteer ermee zodra je meer bekend bent met het spel.

Tijd voor een spelletje Toepen!

Zo speel je dus Toepen.

Het speelt snel en vraagt meer strategie dan je in eerste instantie zou vermoeden. Toepen kent heel veel variaties. Spreek met elkaar af welke (extra) regels er gelden aan het begin van het potje Toepen. 

Vond je dit kaartspel leuk, bekijk dan zeker de andere kaartspellen hier op de ZoSpeelJe.nl.